Kerknet brengt je deze week getuigenissen van mensen die betrokken zijn bij de opvang van niet-begeleide minderjarige asielzoekers.
Sporten, uitstapjes, spelletjes. Voor minderjarige asielzoekers zijn ze minder vrijblijvend dan ze voor jongeren zouden moeten zijn. Begeleiders leiden er uit af hoe de jongeren functioneren en of ze klaar zijn voor een leven in een nieuw land, met andere gewoonten, waarden en normen. Maarten Jacobs (31) organiseert elke dag groepsactiviteiten in een oriëntatie- en observatiecentrum voor jonge asielzoekers. Hij staat voor de uitdaging individuen van soms heel verschillende afkomst te laten fuctioneren in groep, en in een nieuwe maatschappij.
Maarten Jacobs • Ze hebben soms een heel verschillende achtergrond. En elk heeft als individu dingen te verwerken. Afghaanse jongeren zijn bijvoorbeeld gevlucht omdat de Taliban hun vader heeft vermoord en hen wil inlijven. De moeder blijft dan achter en verkoopt soms hun huis om er de overtocht van de zoon mee te betalen. Afrikaanse meisjes waren uitgehuwelijkt en zijn daarom naar hier gevlucht. Jongeren uit Syrië zijn soms door hun ouders gestuurd, omdat ze hopen dat hun kind hier wel een toekomst heeft.
Het komt voor dat ze samen met hun ouders zijn vertrokken, maar elkaar onderweg zijn kwijtgeraakt.
Twee broers zitten bijvoorbeeld in het ene bootje en de moeder met twee zusjes in een andere boot die nooit aankwam. Ook dat is iets waar ze, bovenop hun aankomst in een nieuw land, moeten verwerken.
Welke activiteiten organiseer jij zoal?
Maarten Jacobs • Groepslessen, knutselen, spelletjes en natuurlijk sport... Voetbal, badminton maar ook cricket. We hebben dat leren kennen door de jongeren die bij ons verblijven. Wat bleek: nérgens in België kan je een cricketbat kopen – ook al is cricket een Belgische uitvinding. Geregeld zijn er ook films te zien.
Dat lijkt me een moeilijke keuze, met al die culturen.
Maarten Jacobs • Dat is ook zo. We proberen er genoeg variatie in te brengen, maar aan het genre Bollywood (Hindi-musicals, red.) kunnen we helaas niet ontsnappen... (lachje)
Ik neem aan dat er soms ruzie is.
Maarten Jacobs • Uiteraard. Dat gaat veelal om banale dingen, zoals de tv die op een bepaalde zender staat. Maar soms gaat het om een conflict tussen etnische groepen. We maken hen dan duidelijk dat wij in België naast elkaar kunnen en ook moeten leven.
De activiteiten dienen ook om de jongeren te observeren.
Maarten Jacobs • Spelletjes kunnen veel duidelijk maken over hoe jongeren in elkaar zitten. De mate waarin ze enthousiast zijn, in het spel opgaan en competitief zijn, zegt vaak iets over hoe jong ze zijn. De meesten zijn tussen 14 en 18, maar dat is vaak niet zeker.
Daarvan gesproken: je maakt je heel erg boos op de leeftijdsschattingen. En het feit dat jongeren meerderjarig worden verklaard en dan het centrum meteen moeten verlaten.
Maarten Jacobs • Ik weet dat het overdreven klinkt, maar de leeftijdsonderzoeken doen me soms denken aan middeleeuwse praktijken waarbij men de schedel mat en dacht dat men zo kon zien of iemand een crimineel was. In feite ondergaan die jongeren twee trauma's: eerst hun vlucht en daarna het feit dat hier soms hun leeftijd wordt afgenomen. En dat in een periode en op een leeftijd dat ze extra kwetsbaar zijn.
Eén keer per week trek je met iedereen op uitstap.
Op zaterdag gaan we met de hele groep naar Brussel of Leuven.
We tonen hoe ze het openbaar vervoeren moeten nemen, waar de goedkope winkels zijn, waar er openbare toiletten zijn, enz. In Brussel kunnen we uiteraard niet voorbij aan Manneken Pis of de Grote Markt – die maakt op sommigen echt wel indruk. Ik probeer ze ondertussen iets bij te brengen over België.
Ook bijvoorbeeld over de waarden en normen hier?
Maarten Jacobs • Dat gebeurt vooral tijdens de groepslessen. We leren hen onder meer dat godsdienstvrijheid hier belangrijk is, dat vrouwen evenveel rechten hebben, enz. Dat is soms echt nodig.
Merk je dat tijdens het samenleven hier?
Maarten Jacobs • Dit is een gemengd centrum. Uiteraard slapen jongens en meisjes gescheiden. Eén van de vier gangen is voorbehouden voor meisjes, het is voor jongens strikt verboden daar te komen. Maar overdag, tijdens lessen of activiteiten, merken we soms dat jongens ongepast omgaan met meisjes. Dan spelen we altijd heel kort op de bal.
We maken duidelijk dat ze nu in België zijn en dat hier andere omgangsregels gelden.
Dat ze hier rechten hebben maar ook plichten, meer dan ze misschien gewoon zijn. Het is ook belangrijk voor hun integratieproces dat ze daarin zou goed mogelijk worden begeleid.
Lees ook:
Reacties
Om reacties te zien en te reageren op dit artikel moet je je eerst even aanmelden via het menu bovenaan. Tot gauw.