Waar Gallup constateert dat institutionele religies aan populariteit verliezen, merken Spapens en Boerefijn op dat er zeker 50 soorten zingeving zijn in Brabant, en dat is nog maar het topje van de ijsberg. Katholieken, protestanten, natuurreligies, boeddhisten, pinkstergemeenschappen, vrijmetselaars, yogaklasjes. You name it.
Die ontwikkeling blijft niet beperkt tot Brabant. In heel West-Europa zijn tendensen zichtbaar dat mensen zich minder aan de kerk van hun jeugd verbinden en laveren tussen vrije spiritualiteit en een gevestigde religieuze gemeenschap.
Ontkerkelijking voltooid
Volgens de 2 journalisten is de ontkerkelijking voltooid. Dat vind ik een nog leukere slotsom. Want als er iets voltooid is, dan komen er weer groeikansen. En dat geldt evenzeer voor de kerk, weet ook hoogleraar publieke theologie Erik Borgman. In zijn pas verschenen boek Waar blijft de kerk? zet hij bezinnende gedachten over kerkopbouw op een rij.
Van klassieke kerk tot BioShock
Ik dacht aan een paar varianten:
1. De klassieke kerk
De kerk aanvaardt dat ze een minderheidskerk is geworden. Ze richt zich op leer en rituelen en zet in op goede liturgie, gebed en catechese. Voordeel: dat maakt de kerk heel herkenbaar. Hoezeer sommigen deze optie ook snerend de heilige restkerk noemen, herkenbaarheid is een basisvoorwaarde om na krimp voort te bestaan.
2. De aanwezige kerk
Borgman vindt dat de kerk een sacrament is, en dus blijft, net zoals God blijft. Het begrip kerk is niet voorbehouden aan een gebouw. Sterker nog, zelfs een instortende kerk is inaestimabile sacramentum, irreprehensibilis. Volgens Borgman is de kerk dus iedere plek waar zichtbaar wordt dat God bij de wereld is en dat mensen bij elkaar horen. Die plekken versterken en er mensen bijeenbrengen, is een 2de groeipad voor de kerk. De aanwezige kerk kun je vinden in allerlei vormen: van veldkapelletjes over voedselbanken tot internetfora. Zelfs armlastige kerkfabrieken kunnen op die manier kerk zijn.
3. De BioShock kerk
Of het nu mediapriester Roderick Vonhögen is met zijn Star Wars- en Legofilmpjes, of cultuurtheoloog Frank Bosman die in games als Bioshock Infinite het Lam Gods ontwaart. Van de christelijke cultuur die de westerse samenleving ooit doordrong, vind je geregeld sporen terug in de populaire cultuur van vandaag. Van daaruit kun je vertrekken om het evangelie te brengen naar nieuwe doelgroepen.
Reacties
Om reacties te zien en te reageren op dit artikel moet je je eerst even aanmelden via het menu bovenaan. Tot gauw.