Goede vrienden,
ik wil van harte proficiat wensen aan alle genomineerden en aan Marthe en Eliane, de twee winnaars van de Juniaprijs dit jaar! Ik ben bijzonder dankbaar voor het mooie werk dat jullie – als jonge vrouwen – in de Kerk verrichten. En ik hoop van harte dat er steeds meer waardering en erkenning komt voor de verantwoordelijkheid die vrouwen opnemen in onze Kerk.
Ik kan het uit ervaring zeggen: het is rijker, wanneer de leiding door verschillende mensen wordt opgenomen, wanneer we kunnen profiteren van de rijkdom en de eigenheid van man én vrouw.
Dan kunnen we met verschillende competenties de Kerk dragen, ons geloof beleven en uitdragen. Het valt te merken in parochies, in caritas, in catechese en vorming, in sociale inzet en niet te vergeten in de leiding van diverse bisdommen.
Geen wonder dat paus Franciscus zo hard aanstuurt op een synodale vernieuwing van de Kerk. Dat we meer zouden luisteren naar elkaar, vooral dan naar wie van ons verschilt. Dat we meer oog krijgen voor de pijn van wie wordt uitgesloten. Dat we minder klerikaal en meer synodaal zouden leven en werken, ja dat we Gods stem proberen te ontwaren in de anderen. Het zijn vaak deze mensen, die ons helpen om het evangelie in een nieuwe context te verstaan en te verkondigen.
In die zin beschouw ik de Juniaprijs als een prijs voor apostelschap. Ik vind het mooi dat voor deze prijs de naam van Junia werd gekozen. Voor wie het niet weet: de vrouwennaam Junia komt slechts één keer voor in de Bijbel en wel in de Romeinenbrief (Rom 16,7). Paulus doet er groeten aan een zekere Junia. Van haar zegt hij dat ze “eerder christen is geworden dan hijzelf” en dat ze “hoog in aanzien staat “en tois apostolois”, wat betekent: “onder of bij de apostelen.”
U raadt het al: in de mannenmaatschappij kwam het bij klassieke Bijbelgeleerden niet in hun gedachten op dat een vrouw bij de apostelgroep behoorde. Sommigen losten het probleem op door Junia als een mannennaam te aanzien: ze spraken van ‘Junias’. Anderen vertaalden de tekst van “het aanzien en tois apostolois” zodanig dat Junia hoog in aanzien stond “bij de apostelgroep”. Maar het is een even goede vertaling dat die vrouw veel aanzien had onder de apostelen.
Ja, dat Junia veel aanzien had “als apostel”, zoals de Nieuwe Bijbelvertaling schrijft.
In dat geval is Junia een beetje te vergelijken met Maria Magdalena. Zij was de allereerste om de verrezen Christus te erkennen, toen de ogen en de harten van Petrus, Andreas en de andere mannen voor Christus’ aanwezigheid nog gesloten waren. Al sinds de vroege Kerk wordt Maria-Magdalena de “proto apostolos” genoemd, de eerste verkondiger van het paasgeloof, ja een vrouw hoog in aanzien onder én bij de apostelen.
Hoe het ook zij: jullie, beste Marthe en Eliane en beste genomineerden, jullie doen Junia alle eer aan. Jullie staan bij mij en bij velen hoog in aanzien en doen apostelwerk! Veel dank en veel geluk!