Vaticaan veroordeelt gendertheorie en digitaal geweld

De nieuwe Vaticaanse verklaring 'Dignitas infinita' benoemt menselijke waardigheid en somt schendingen op: van armoede en oorlog tot draagmoederschap.
08/04/2024 - 15:22

De nieuwe Vaticaanse verklaring werd voorgesteld op 8 april. Er is vijf jaar aan gewerkt. 

Vernieuwend is dat het klassieke bio-ethische thema's, zoals euthansie, verbindt met andere aanslagen op de menselijke waardigheid, zoals oorlog en zelfs digitaal geweld. Daarmee wil het de tweespalt opheffen tussen de exclusieve focus van sommigen op kwesties rond het begin en einde van het leven en de exclusieve focus van anderen op solidariteit met armen en migranten. 

Alleen door de 'oneindige waardigheid' van elk menselijk wezen als fundament te nemen, kan 'onze maatschappij werkelijk rechtvaardig, vreedzaam, gezond en authentiek menselijk zijn', zo stelt het document.

Het bevat 23 pagina's in 4 hoofdstukken. De eerste drie leggen de theoretische basis voor het vierde waarin 'ernstige schendingen van de menselijke waardigheid' worden opgesomd. 

Zoals kardinaal Víctor Manuel Fernández, prefect van het Dicasterie voor de Geloofsleer, in de inleiding vermeldt, heeft het document niet de bedoeling om volledig te zijn. Wel wil het 'een aantal punten voor reflectie aanbieden die ons kunnen helpen een bewustzijn van de menselijke waardigheid te behouden te midden van het complexe historische moment waarin we leven'. 'Sommige onderwerpen kunnen meer resoneren met bepaalde sectoren van de samenleving dan andere.' 

Alle onderwerpen samen 'helpen ons om de harmonie en rijkdom te herkennen van het idee van menselijke waardigheid dat uit het Evangelie voortvloeit'.

Lijst met schendingen van de menselijke waardigheid

Het document besteedt telkens een paragraaf aan de volgende 'concrete schendingen van de menselijke waardigheid in onze tijd'. 

  1. Armoede
  2. Oorlog
  3. Lijden van migranten
  4. Mensenhandel
  5. Seksueel misbruik
  6. Geweld tegen vrouwen
  7. Abortus 
  8. Draagmoederschap
  9. Euthanasie en hulp bij zelfdoding
  10. Marginalisering van mensen met een handicap
  11. Gendertheorie
  12. Geslachtsverandering
  13. Digitaal geweld

De laatste drie zijn mogelijk de meest opvallende in de lijst. 

Over gendertheorie stelt het document dat zelfdeterminatie uitbreiden naar het geslacht lijkt op 'de eeuwenoude verleiding om zichzelf tot God te maken'. Het noemt die theorie zelfs een 'ideologie die een maatschappij zonder seksueel verschil voorstaat en zo de antropologische basis van de familie elimineert'. Het document concludeert daarom dat 'alle pogingen om het onuitwisbare seksuele verschil tussen man en vrouw te verdoezelen moeten worden afgewezen'. 

Ons geslacht is deel van onze 'schepping die ons voorafgaat en die ontvangen moet worden als een geschenk', zo stelt het document. Daaruit volgt dat geslachtsverandering 'het risico inhoudt dat de unieke waardigheid die de persoon heeft ontvangen vanaf het moment van de conceptie in gevaar komt'.

Als vormen van digitaal geweld noemt het document onder andere fake news, laster, cyberpesten, pornografie, seksuele uitbuiting en gokken. Het internet 'biedt enorme mogelijkheden voor ontmoeting en solidariteit'. Maar dan moet de technologie wel ten dienste worden gesteld van de menselijke waardigheid en de promotie van het goede. Terwijl digitale technologieën nu 'in toenemende mate' de andere kant op evolueren: 'naar de creatie van een wereld waarin uitbuiting, uitsluiting en geweld toenemen, zelfs tot het punt waarop de waardigheid van de menselijke persoon wordt aangetast'.

Het document sluit af met een citaat van paus Franciscus:

'Ik doe een beroep op iedereen in de hele wereld om de waardigheid die de onze is, niet te vergeten. Niemand heeft het recht om het van ons af te nemen.'

Bronnen: Lees de verklaring 'Dignitas infinita' (Engels) - Vatican News (Engels)